Page 4 - ch01

ห น้ า | 4 บทที่ 1  การเปลี่ยนแปลงทางเคมี

2. การจ าแนกสสาร

สสาร (matter) คือทุกสิ่งทุกอย่างที่ครอบครองพื้นที่และมีมวล ตัวอย่างของสสาร เช่น เอกสารค าสอนเล่มนี้
โต๊ะ เก้าอี้ และร่างกายของคนเราซึ่งประกอบด้วยสสารจ านวนมากมาย นอกจากนี้อากาศที่อยู่รอบตัวเรา

จัดเป็นสสารด้วย เนื่องจากอากาศครอบครองพื้นที่และมีมวล เราสามารถจ าแนกสสารตามสถานะ (ของแข็ง

ของเหลว และแก๊ส) และตามองค์ประกอบของสสาร

การจ าแนกสสารตามสถานะของสสาร: ของแข็ง ของเหลว และแก๊ส

สสารสามารถคงอยู่ได้ในสถานที่ต่างกัน 3 สถานะ ได้แก่ สถานะของแข็ง (solid) สถานะของเหลว (liquid)

และสถานะแก๊ส (gas) ภาพ 1-2 แสดงภาพในระดับโมเลกุลของสสารทั้ง 3 สถานะ สสารที่อยูในสถานะ

ของแข็ง อะตอมหรือโมเลกุลอยู่ใกล้ชิดกันและกันในต าแหน่งที่แน่นอน ถึงแม้ว่าอะตอมหรือโมเลกุลในของแข็ง
มีการสั่น แต่จะไม่เคลื่อนที่ ดังนั้น ของแข็งจึงมีปริมาตรที่แน่นอนและมีรูปร่างแข็ง ตัวอย่างของสสารในสถานะ

ของแข็ง เช่น น้ าแข็ง อลูมินัม และเพชร สสารที่เป็นของแข็งอาจเป็นผลึก (crystalline) ซึ่งอะตอมหรือ

โมเลกุลมีการจัดเรียงตัวอย่างเป็นระเบียบและมีรูปทรงเรขาคณิต เช่น เพรชรและเกลือ หรืออาจเป็นอสัณฐาน

(amorphous) ซึ่งอะตอมหรือโมเลกุลไม่มีการจัดระเบียบความยาวช่วงต าแหน่งของอะตอมหรือโมเลกุล เช่น
แก้ว พลาสติก และถ่านหุงต้ม โครงสร้างของเพชรซึ่งเป็นของแข็งสัณฐานและโครงสร้างของแกรไฟต์หรือถ่าน

แสดงดังภาพ 1-3 และ 1-4 ตามล าดับ

ภาพ 1-2 ภาพระดับโมเลกุลของสสารทั้ง 3 สถานะ ก้อนน้ าแข็งวางบนผิวที่ร้อนและเกิดสถานทั้งสามของน้ า

(a) น้ าแข็ง (สถานะของแข็ง) (b) น้ า (สถานะของเหลว) (c) ไอน้ า (สถานะแก๊ส) [Petruuci, General

Chemistry 11 edition, 2011, หน้า 8, Pearson]

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. สมศักดิ์ ศิริไชย