Page 10 - ch01

ห น้ า | 10 บทที่ 1  การเปลี่ยนแปลงทางเคมี

4. พลังงาน: พื้นฐานการเปลี่ยแปลงทางกายภาพและการเปลี่ยนแปลงทางเคมี

โดยทั่วไป การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพและทางเคมีจะเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงพลังงาน เช่น
เมื่อน้ าระเหยจากผิวของคนเรา ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ โมเลกุลของน้ าจะดูดพลังงาน ท าให้ผิว

ของเราเย็นลง เมื่อเราเผาแก๊สธรรมชาติที่เตาแก๊ส ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงทางเคมี จะมีการปล่อยพลังงาน

ความร้อน ท าให้อาหารสุก

ในทางวิทยาศาสตร์ พลังงาน (energy) คือความสามารถในการท างาน งาน (work) คือผลคูณของ
แรงกับระยะทาง เช่นการผลักกล่องให้เคลื่อนที่ไปตามแนวราบจะท าให้ได้งาน

พลังงานรวมของวัตถุ คือผลรวมของพลังงานจลน์ (kinetic energy) ซึ่งเป็นพลังงานที่มีอยู่ในวัตถุ

เมื่อวัตถุเคลื่อนที่ และพลังงานศักย์ (potential energy) ซึ่งเป็นพลังงานที่อยู่ในวัตถุเนื่องจากต าแหน่ง

ตัวอย่างเช่น การปล่อยวัตถุหนัก 10 kg จากบนตึกลงสู่พื้นด้านล่าง จะมีการเปลี่ยนแปลงพลังงานศักย์และ
พลังงงานจลน์ดังแสดงในภาพ 1-10

ภาพ 1-10 การเปลี่ยนแปลงพลังงาน
[Tro, Chemistry A Molecular Approach 2 edition, 2011, Pearson]

ในระหว่างที่วัตถุตก พลังงานศักย์ที่มีในวัตถุเปลี่ยนเป็นพลังงานจลน์ และเมื่อวัตถุตกถึงพื้น พลังงาน

จลน์เปลี่ยนเป็นพลังงานความร้อน (thermal energy) พลังงานความร้อนเป็นรูปหนึ่งของพลังงานศักย์
เนื่องจากพลังงานความร้อนเกิดจากกาการเคลื่อนที่ของแต่ละอะตอมหรือโมเลกุลที่รวมกันเป็นวัตถุ หรือกล่าว

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. สมศักดิ์ ศิริไชย