Page 6 - กรด-เบส ตอนที่ 1

เอกสารค าสอน 30310259 ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สมศักดิ์ ศิริไชย

2-3 มาตรวัดของ pH

-15
ความเข้มข้นของไฮโดรเนียมไอออนในสารละลายในน า สามารถมีค่าน้อยกว่า 10 M ในเบสแก่เข้มข้น จนถึง
มีค่ามากกว่า 10 M ในกรดแก่เข้มข้น มาตรวัดของ pH (pH scale) ในช่วงความความเข้มข้นของไฮโดรเนียม
ไอออนดังกล่าว มีค่าในช่วง -1 ถึง 15 นิยามค่า pH ของสารละลาย คือลบของลอการิทึมฐาน 10 ของความ

เข้มข้นของไฮโดรเนียมไอออน
+
pH = -log[H O ] (2-1)
3
และนิยาม pOH ของสารละลาย คือลบของลอการิทึมฐาน 10 ของความเข้มข้นของไฮดรอกไซด์ไอออน
-
pOH = -log[OH ] (2-2)
7
ส าหรับน าบริสุทธิ์ ความเข้มข้นของไฮโดรเนียมไอออนและไฮดรอกไซด์ไอออนมีค่า .  10 M ดังนั น ใน
1 0
o
น าบริสุทธิ์ ที่ 25 C

pH = -log 1.0×10 -7  = 7.00

และ pOH = -log 1.0×10 -7  = 7.00


-
ถ้าคูณทั งสองข้างของ K = H O + OH ด้วยลบลอการิทึม จะได้ว่า



w
3

-
-14
K w = 1.0 10 = H O + OH



3


-logK w = -log 1.0×10 -14  = -log  H O + OH - 



3

 
pK w = 14.00 = -log  H O +  + -log OH - 




3
pK w = 14.00 = pH + pOH (2-3)
o
ผลรวมของ pH และ pOH ของสารละลายต้องมีค่าเท่ากับ 14.00 ที่ 25 C ภาพที่ 2-2 แสดงความสัมพันธ์
ระหว่าง ความเข้มข้นของไฮโดรเนียมไอออน ไฮดรอกไซด์ไอออน pH และ pOH สารละลายที่มี pH น้อยกว่า
o
o
7.00 (ที่ 25 C) เป็นกรด แต่สารละลายที่มี pH มากกว่า 7.00 เป็นเบส และสารละลายที่มี pH = 7.00 ที่ 25 C
เป็นกลาง

ภาพ 2-2 ความสัมพันธ์ระหว่าง ความเข้มข้นของไฮโดรเนียมไอออน ไฮดรอกไซด์ไอออน pH และ pOH

th
(Kotz, Treichel, Townsebd, Treichel, Chemistry&Chemical Reactivity 9 Edition, 2015, Cengage)

เรื่อง  กรด-เบส หน้า 42