Page 5 - กรด-เบส ตอนที่ 1

เอกสารค าสอน 30310259 ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สมศักดิ์ ศิริไชย

กรด คู่เบสของกรด เบส คู่กรดของเบส

HCOOH HCOO CN- HCN
-
2-
H 2S HS SO 4 HSO
-
-
4
+ -
PH 4 PH HSO H SO
3
2
3
3
-
HClO ClO S HS
2-
-

2-2 การแตกตัวเป็นไอออนเองของน า
-
+
ในน าบริสุทธิ์ สมดุลระหว่างน า (H O) ไฮโดรเนียมไอออน (H O ) และไฮดรอกไซด์ไอออน (OH ) เป็นดังนี
2
3
+
-
2 H O(ℓ) H O (aq) + OH (aq)
2
3
K  c K  w H O  OH 
+
-




3
ค่าคงที่สมดุลของปฏิกิริยานี คือค่าคงที่การแตกตัวเป็นไอออนเองของน า (autoionization constant for water)
ใช้สัญลักาณ์ คือ K ที่อุณหภูมิ 25 C ค่า K  w .  1 0 10
14
o
w
ในน าบริสุทธิ์ ความเข้มข้นของไฮโดรเนียมไอออนและไฮดรอกไซด์ไอออนมีค่าเท่ากัน และเรียกน าว่าเป็นกลาง
ดังนั น ที่สมดุล จะได้ว่า
+

 H O OH .   -   1 0  10 7 M (น าบริสุทธิ์ที่ 25 C)
o
 3   

ถ้ามีการเติมกรดหรือเบสลงไปในน า จะเป็นการรบกวนสมดุลของ 2H O(ℓ) H O (aq) + OH (aq) การเติม
+
-
2
3
+
+
กรดท าให้ความเข้มข้นของ H O เพิ่มขึ น น าจะมีฤทธิ์เป็นกรด จากหลักของเลอชาเตอริเอ ท านายว่า H O
3
3
-
เล็กน้อยที่เติมลงไป จะท าปฏิกิริยากับ OH ที่ได้จากการแตกตัวเป็นไอออนเองของน า เป็นเหตุให้ความเข้มข้น
ของ OH ลดลงจนกระทั่งผลคูณของ H O  3 +  และ OH    -  มีค่าเท่ากับ .  10 ที่ 25 C เช่นเดียวกับการ

14
-
o
1 0

-
เติมเบสลงในน าบริสุทธิ์ จะได้สารละลายเบส เนื่องจากความเข้มข้นของ OH เพิ่มขึ น เลอชาเตอริเอท านายว่า
OH ที่เติมลงไปจะท าปฏิกิริยากับ H O ที่ได้จากการแตกตัวเป็นไอออนเองของน า ดังนั น H O  3 +  ลดลง

-
+
3


14
จนกระทั่งค่าผลคูณของ H O    3 +  และ OH  -  มีค่าเท่ากับ .  10 ที่ 25 C
1 0
o

o
ดังนั นส าหรับสารละลายในน า (aqueous solution) ที่ 25 C
+


 ในสารละลายที่เป็นกลาง H O OH .   -   1 0  10 7 M




3
+


 ในสารละลายที่เป็นกรด H O OH>   - 



3

+


-

โดย H O .  10 7 M และ OH . < 1 0  10 7 M
> 1 0




3
+


 ในสารละลายที่เป็นเบส H O OH<  - 




3


-


+
โดย H O . < 1 0  10 7 M และ OH . > 1 0  10 7 M




3
เรื่อง  กรด-เบส หน้า 41