Page 11 - มวลสารสัมพันธ์

ห น้ า | 39 บทที่ 2  มวลสารสัมพันธ์ในปฏิกิริยาเคมีว่าด้วยอะตอม นิวเคลียส โมเลกุล และไอออน

บางโมเลกุลจัดเป็นสารประกอบอนินทรีย์ (inorganic compound) เนื่องจากไม่มีคาร์บอนอะตอม
ในสารประกอบ เช่น ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) หรือแอมโมเนีย (NH3) โมเลกุลส่วนใหญ่เป็นสารประกอบ

อินทรีย์ (organic compound) ซึ่งประกอบด้วยคาร์บอนอะตอมและไฮโดรเจน และอาจมีอะตอมของ

ออกซิเจน ไนโตรเจน ซัลเฟอร์ ฟอสฟอรัส และเฮโลเจน ตัวอย่างสารประกอบอินทรีย์ เช่น เอทานอล (C2H6O)
และมีเทน (CH4)

แบบจ าลองโมเลกุล
สูตรของสารประกอบโมเลกุล โดยเฉพาะอย่างยิ่งสารประกอบอินทรีย์ สามารถเขียนได้หลายแบบ

ส าหรับสารประกอบอินทรีย์ สัญลักษณ์ของธาตุนอกเหนือจากคาร์บอนจะเขียนตามล าดับของตัวอักษร
ภาษาอังกฤษ แต่ละธาตุจะห้อยด้วยตัวเลขซึ่งแสดงถึงจ านวนอะตอมของธาตุนั้นในโมเลกุล เช่น สูตรโมเลกุล

ของเอทานอลเขียนเป็น C2H6O สูตรโครงสร้าง (structural formula) เป็นสูตรที่แสดงให้เห็นว่าอะตอมใน

โมเลกุลเชื่อมต่อกันอย่างไร เช่น เอทานอล คาร์บอนอะตอมตัวที่หนึ่งต่อกับไฮโดรเจนอะตอมจ านวน 3 อะตอม
และไฮโดรเจนตัวที่สองต่อกับไฮโดรเจนอะตอมจ านวน 2 อะตอมและหมู่ –OH

สูตรแบบย่อ (condensed formulas) เป็นสูตรที่แสดงให้เห็นว่าอะตอมในโมเลกุลรวมเป็นกลุ่มเข้า

ด้วยกันอย่างไร โดยเน้นอะตอมหรือกลุ่มของอะตอมที่ต่อกับแต่ละคาร์บอนอะตอม เช่น สูตรแบบย่อของเอทา
นอล คือ CH3CH2OH เราสามารถสรุปการเขียนสูตรของเอทานอล ดังนี้

สูตรโมเลกุล สูตรแบบย่อ สูตรโครงสร้าง

นอกจากนี้สารประกอบโมเลกุลยังสามารถเขียนในรูปแบบจ้าลองทรงกลมและก้าน (ball-and-stick

model) โดยใช้ทรงกลมขนาดเล็กแทนอะตอมและก้านแสดงถึงพันธะระหว่างอะตอม และแบบจ้าลองสเปซ
ฟิลลิง (space-filling model) แบบจ าลองนี้แสดงให้เห็นขนาดสัมพัทธ์ของอะตอมและโมเลกุล

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. สมศักดิ์ ศิริไชย