Page 14 - มวลสารสัมพันธ์

ห น้ า | 42 บทที่ 2  มวลสารสัมพันธ์ในปฏิกิริยาเคมีว่าด้วยอะตอม นิวเคลียส โมเลกุล และไอออน

ตาราง 2-3 การเรียกชื่อสารประกอบโมเลกุลชนิดทวิภาค
สูตร การเรียกชื่อ

[Petrucci, General Chemistry 10 edition หน้า 89, 2011, Pearson]

กรดทวิภาค

กรดทวิภาค (binaty acid) คือกรดที่ประกอบด้วยธาตุสองชนิด ในการเรียกชื่อกรดทวิภาค เราใช้ค าน าหน้า
(prefix) hydro– ตามด้วยชื่ออโลหะอื่นๆ และลงท้ายด้วย –ic ตามด้วย acid กรดทวิภาคที่ส าคัญได้แก่

HF(aq) = hydrofluoric acid
HBr(aq) = hydrobromic acid

HCl(aq) = hydrochloric acid

HI(aq) = hydroiodic acid
H2S(aq) = hydrosulfuric acid

ไอออนหลายอะตอม

2+
ไอออนทุกตัวในตาราง 2-2 เป็นไอออนอะตอมเดี่ยว ยกเว้น Hg2 ซึ่งแต่ละไอออนประกอบด้วยอะตอมเดี่ยว
ในไอออนหลายอะตอม (polyatomic ion) อะตอมสองอะตอมหรือมากกว่ามารวมกันด้วยพันธะโคเวเลนต์
ตาราง 2-4 แสดงไอออนหลายอะตอมที่พบบ่อย จากตารางเราเห็นได้ว่า

1. แอนไอออนหลายอะตอม (polyatomic anion) มีมากกว่าแคทไอออนหลายอะตอม แอนไอออนหลาย

+
อะตอมที่รู้จักดีคือแอมโมเนียมไอออน (NH4 )
–
2. มีแอนไอออนหลายอะตอมจ านวนน้อยที่ลงท้ายด้วย –ide ในตารางมีเพียงสองไอออนเท่านั้น คือ OH
–
และ CN แต่ส่วนใหญ่จะลงท้ายด้วย –ite และ –ate และบางชื่อมีค าน าหน้าด้วย hypo– และ per–
3. ธาตุที่พบมากในแอนไอออนหลายอะตอมคือออกซิเจน ปกติรวมกับอโลหะตัวอื่น ซึ่งเรียกว่า ออกโซ
แอนไอออน (oxoanion)

4. อโลหะบางตัว เช่น Cl, N, P และ S เกิดเป็นอนุกรมของออกโซแอนไอออนที่มีจ านวนอะตอมของ
ออกซิเจนต่างกัน ชื่อของสารพวกนี้สัมพันธ์กับเลขออกซิเดชันของอะตอมอโลหะที่อะตอม O เกิดพันธะ

เริ่มจาก hypo– (ต่ าสุด) ไป per– (สูงสุด)

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. สมศักดิ์ ศิริไชย