Page 12 - มวลสารสัมพันธ์

ห น้ า | 40 บทที่ 2  มวลสารสัมพันธ์ในปฏิกิริยาเคมีว่าด้วยอะตอม นิวเคลียส โมเลกุล และไอออน

[Moore, Chemistry The Molecular Science 4 edition หน้า 77, 2011, BrooksCole]

7. การเรียกชื่อและสูตรของสารประกอบอนินทรีย์

สารประกอบทวิภาคของโลหะและอโลหะ

สารประกอบทวิภาค (binary compound) คือสารประกอบที่เกิดระหว่างธาตุสองชนิด ถ้าธาตุหนึ่งเป็น
โลหะและอีกธาตุหนึ่งเป็นอโลหะ โดยทั่วไปสารประกอบทวิภาคเกิดจากการรวมกันของไอออน นั่นคือเป็น

สารประกอบไอออนิกทวิภาค (binary ionic compound) ส าหรับการเรียกชื่อสารประกอบทวิภาคของโลหะ

และอโลหะ ท าได้ดังนี้
- เขียนชื่อของโลหะ

- จากนั้นเขียนชื่อของอโลหะ แต่เปลี่ยนตอนท้ายเป็น –ไอด์ (-ide)

ตัวอย่างเช่น
NaCl = Sodium chloride

MgI2 = Magnesium iodide
Al2O3 = Aluminum oxide

ถึงแม้ว่าสารประกอบไอออนิกเกิดจากไอออนบวกและไอออนลบมารวมกัน แต่สารประกอบไอออนิกต้องเป็น
+
กลางทางไฟฟ้า ประจุสุทธิหรือประจุรวมของไอออนในหน่วยสูตรต้องเป็นศูนย์ ซึ่งหมายความว่า หนึ่ง Na ต่อ
–2
3+
–
2+
–
หนึ่ง Cl ใน NaCl; หนึ่ง Mg ต่อสอง I ใน MgI2 และสอง Al ต่อสาม O ใน Al2O3 ตาราง 2-2 แสดงชื่อ
และสัญลักษณ์ของไอออนอย่างง่ายที่เกิดจากโลหะและอโลหะ ตารางนี้มีประโยชน์อย่างมากเมื่อต้องการเขียน
ชื่อและสูตรของสารประกอบทวิภาคของโลหะและอโลหะ เนื่องจากโลหะบางชนิดสามารถเกิดเป็นไอออนหลาย
ตัว ดังนั้นจ าเป็นต้องแสดงความแตกต่างของไอออนเหล่านั้นในการเรียกชื่อ ตัวอย่างเช่น โลหะไอร์ออน (Fe)

2+
2+
3+
3+
สามารถเกิดเป็นสองไอออน คือ Fe และ Fe โดย Fe เรียกว่า iron(II) ion และ Fe เรียกว่า iron(III)
ion เลขโรมันที่ตามหลังชื่อของโลหะแสดงถึงเลขออกซิเดชันหรือประจุอย่างง่ายของไอออน ดังนั้น FeCl2
เรียกว่า iron(II) chloride
กรณีที่โลหะมีเลขออกซิเดชันเพียงสองค่า อาจใช้การเรียกชื่อระบบ ous/ic คือใช้ –ous และ –ic
ต่อท้ายไอออนที่มีเลขออกซิเดชันต่ ากว่าและเลขออกซิเดชันสูงกว่าตามล าดับ ถ้าใช้ระบบนี้แล้ว ไม่ต้องเขียน

เลขโรมันก ากับ เช่น Cu2O และ CuO ใน Cu2O เลขออกซิเดชันของคอปเปอร์เป็น +1 และใน CuO

เลขออกซิเดชันของคอปเปอร์เป็น +2 ดังนั้น Cu2O เรียกชื่อว่า cuprous oxide ส่วน CuO เรียกชื่อว่า cupric
oxide เช่นเดียวกับ FeCl2 เรียกชื่อว่า ferrous chloride และ FeCl3 เรียกชื่อว่า ferric chloride

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. สมศักดิ์ ศิริไชย