Page 5 - ไฟฟ้าเคมี

เอกสารค าสอน 30310259 ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สมศักดิ์ ศิริไชย

4-3 การดุลสมการรีดอกซ์

กรณีที่ 1 การดุลปฏิกิริยารีดอกซ์ที่เกิดขึ้นในสารละลายกรด มีขั้นตอนการดุลเป็นดังนี้

1. เขียนครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชันและครึ่งปฏิกิริยารีดักชันของปฏิกิริยารีดอกซ์

2. ดุลแต่ละครึ่งปฏิกิริยา
2.1 ดุลธาตุที่ไม่ใช่ H และ O

2.2 ดุลอะตอม O ด้วย H O โดยหนึ่งอะตอมของ O ที่ต้องการดุล ให้ใช้หนึ่ง H O
2
2
+
+
2.3 ดุลอะตอม H ด้วย H โดยหนึ่งอะตอมของ H ที่ต้องการดุล ให้ใช้หนึ่ง H
-
2.4 ดุลประจุด้วย e
ขั้นตอนย่อยที่ 2.1 ถึง 2.4 สามารถสรุปเป็นแผนภาพได้ดังนี้

(Brown, LeMay, Bursten, Murphy, Woodword, Stoltzfus,

th
Chemistry The Central Science 13 Edition, 2015, Pearson)
3. คูณครึ่งปฏิกิริยาด้วยจ านวนเต็ม เพื่อท าให้จ านวนอิเล็กตรอนที่ให้ในครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชันเท่ากับ

จ านวนอิเล็กตรอนที่รับในครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน
4. รวมครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชันและครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน

5. ตรวจสอบว่าปฏิกิริยารีดอกซ์ดุลหรือไม่ (อะตอมดุลและประจุดุล)

กรณีที่ 2 การดุลปฏิกิริยารีดอกซ์ที่เกิดขึ้นในสารละลายเบส มีขั้นตอนการดุลเป็นดังนี้
ถ้าปฏิกิริยารีดอกซ์เกิดขึ้นในสารละลายเบส ให้ท าเหมือนกับปฏิกิริยาเกิดขึ้นในสารละลายกรด โดยใช้ขั้นที่ 1

-
+
ถึง 4 ของการดุลในสารละลายกรด จากนั้นนับจ านวน H ในปฏิกิริยาที่ดุลแล้ว และเติมจ านวน OH เท่ากับ
+
+
-
-
จ านวน H โดยเติม OH ทั้งสองข้างของสมการ ด้านที่มี H เมื่อรวมกับ OH จะได้น้ า H O เป็นผลิตภัณฑ์
2
-
-
+
(H + OH H O) อีกด้านหนึ่งจะปรากฎ OH หักลบโมเลกุลของน้ าที่เกิดขึ้นและโมเลกุลของน้ าที่มีอยู่เดิมที่
2
ได้จากการดุลปฏิกิริยาในสารละลายกรด

เรื่อง  ไฟฟ้าเคมี หน้า 131