Page 30 - มวลสารสัมพันธ์

ห น้ า | 58 บทที่ 2  มวลสารสัมพันธ์ในปฏิกิริยาเคมีว่าด้วยอะตอม นิวเคลียส โมเลกุล และไอออน

การค านวณหาสูตรอย่างง่าย เริ่มจากหาตัวเลขที่ห้อยอยู่กับธาตุ C, H และ O คาร์บอนทุกตัวใน CO2
และไฮโดรเจนทุกตัวใน H2O มาจากการเผาตัวอย่างวิตะมินซี

ขั้นแรก หามวลของคาร์บอนและไฮโดรเจนในตัวอย่าง

1 mol CO2 1 mol C 12.011 g C
1.502 g CO2 x x x = 0.4100 g C
44.009 g CO2 1 mol CO2 1 mol C
1 mol H2O 1 mol H 1.0079 g H
0.409 g H2O x x x = 0.04577 g H
18.015 g H2O 1 mol H2O 1 mol H

มวลของออกซิเจนในตัวอย่างสามารถหาได้ดังนี้

1.0000 g ตัวอย่าง – (0.4100 g C ในตัวอย่าง + 0.04577 g H ในตัวอย่าง) = 0.5442 g O ในตัวอย่าง

จากข้อมูลของมวลข้างต้น เราสามารถค านวณจ านวนโมลของแต่ละธาตุ ได้ดังนี้

1 mol C
0.4100 g C x = 0.03414 mol C
12.011 g C
1 mol H
0.04577 g H x = 0.04541 mol H
1.0079 g H
1 mol O
0.5442 g O x = 0.03401 mol O
15.999 g O

สุดท้าย หาอัตราส่วนโมลของธาตุในสารประกอบ โดยหารด้วยจ านวนโมลที่น้อยสุด

0.04541 mol H 1.335 mol H
=

0.03401 mol O 1.000 mol O

0.03414 mol C 1.004 mol C
=

0.03401 mol O 1.000 mol O
เพื่อให้อัตราส่วนโมลเป็นเลขจ านวนเต็ม เราคูณอัตราส่วนด้วย 3 จะได้ว่า อัตราส่วน H:O = 4:3 และ C:O =
3:3 ดังนั้นสูตรอย่างง่ายของวิตะมินซี คือ C3H4O3 มวลต่อโมลของสูตรอย่างง่ายของวิตะมินซี = 88.06 g สูตร

โมเลกุลของวิตะมินซี ค านวณได้ดังนี้

มวลโมเลกุล = n x มวลสูตรอย่างง่าย
176.12 = n x 88.06

n = 176.12/88.06 = 2

ดังนั้น สูตรโมเลกุลของวิตะมินซี คือ 2 x (C3H4O3) หรือ C6H8O6

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. สมศักดิ์ ศิริไชย