Page 4 - มวลสารสัมพันธ์
P. 4
ห น้ า | 32 บทที่ 2 มวลสารสัมพันธ์ในปฏิกิริยาเคมีว่าด้วยอะตอม นิวเคลียส โมเลกุล และไอออน
เลขมวล
–24
–24
โปรตอน (มวล = 1.672621637 x 10 g) และนิวตรอน (มวล = 1.674927211 x 10 g) มีมวลใกล้กับ
–28
1 amu ในขณะที่อิเล็กตรอน (มวล = 9.10938215 x 10 g) มีมวลน้อยกว่าโปรตอนและนิวตรอนมาก
ถึงแม้ว่าจ านวนอิเล็กตรอนในอะตอมต้องเท่ากับจ านวนโปรตอน มวลของอิเล็กตรอนมีค่าน้อยมากที่จะส่งผลต่อ
มวลอะตอม ดังนั้น มวลของอิเล็กตรอนไม่จ าเป็นต้องพิจารณา เพื่อประมาณมวลของอะตอม เราบวกจ านวน
โปรตอนและนิวตรอน ผลรวมของสองค่านี้เรียกว่า เลขมวล (mass number) และใช้อักษร A เป็น
สัญลักษณ์
A = เลขมวล = จ านวนโปรตอน + จ านวนนิวตรอน
เช่น โซเดียมอะตอมมี 11 โปรตอนและมี 12 นิวตรอนในนิวเคลียสมี A = 23 ยูเรเนียมอะตอมมี 92 โปรตอน
และมี 146 นิวตรอนและมี A = 238 อะตอมของกั่วมี 82 โปรตอนและมี 126 นิวตรอน เราสามารถเขียน
สัญลักษณ์อะตอมโดยแสดงถึงเลขมวลและเลขอะตอมได้ดังนี้
ถึงแม้ว่ามวลของอะตอมประมาณเท่ากับเลขมวลของอะตอม มวลที่แท้จริงไม่ได้เป็นเลขจ านวนเต็ม
เช่น มวลจริงของอะตอมทอง-196 คือ 195.96655 amu ซึ่งน้อยกว่าเลขมวล 196 เล็กน้อย มวลของอะตอม
สามารถหาได้จากการทดลองโดยใช้เครื่องแมสสเปกโทรมิเตอร์ (mass spectrometer) ดังภาพ 2-1
ภาพ 2-1 ไดอะแกรมของเครื่องแมสสเปกโทรมิเตอร์ เครื่องมือนี้ใช้สนามแม่เหล็กเพื่อวัดมวลของอะตอม
และโมเลกุลโดยตรง [Moore, Chemistry The Molecular Science 4 edition, หน้า 55,
2011, BrooksCole]
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. สมศักดิ์ ศิริไชย